Jaroslav Vonka. Kuźnia wyobraźni – pierwsza taka wystawa w Sobótce

Organizatorzy: Muzeum Ślężańskie, Muzeum Narodowe we Wrocławiu

Partnerzy: Muzeum Miedzi w Legnicy, Ślężański Ośrodek Kultury

Kurator wystawy: kustosz Jacek Witecki MNWr

Muzeum Ślężańskie i Muzeum Narodowe we Wrocławiu zapraszają na pierwszą taką w Sobótce wystawę dzieł wybitnego czeskiego artysty-kowala, Jaroslava Vonki, w latach 1935-1945 mieszkańca miasteczka pod Ślężą.

WYDARZENIA

17.07 – Jaroslav Vonka. Kuźnia wyobraźni. Pokaz filmu dokumentalnego o czeskim mistrzu kowalstwa i spotkanie z twórcami dokumentu oraz krewnymi artysty | ŚOK/RCKS, ul. F. Chopina 25, Sobótka, godz. 15.00, wstęp wolny

18.07 – Jaroslav Vonka. Kuźnia wyobraźni. Wernisaż wystawy dzieł Jaroslava Vonki | Muzeum Ślężańskie, ul. św. Jakuba 18, Sobótka, godz. 15.00, wstęp wolny

KONTEKST

Jesienią 2020 roku przedstawiciele Muzeum Narodowego we Wrocławiu, przy współpracy z Ślężańskim Ośrodkiem Kultury, ustalili lokalizację domu artysty w Sobótce. Przez lata uważano powszechnie, że budynek uległ zniszczeniu w czasie walk o miasto w 1945 roku.
Prowadzone badania źródłowe, w tym przy udziale krewnych twórcy, a także wizje terenowe pozwoliły bezsprzecznie ustalić, że w tym budynku mieszkał czeski Hefajstos.
Swoje prace Vonka wykonywał w kuźni, która stała niegdyś obok domu. Niestety, radziecki nalot bombowy zniszczył warsztat – według świadków, jego resztki zostały następnie rozebrane, a wyposażenie rozproszone i rozkradzione tuż po ustaniu walk i zakończeniu wojny.
Dom pochodzi z pierwszej połowy lat 30. XX w. i został usytuowany przy ówcześnie cichej uliczce, noszącej nazwę Poststrasse, a później Robert Rӧssler Weg.
Dziś w Sobótce można odwiedzić oznaczone już dwa miejsca łączące się z osobą Jaroslava Vonki.

Vonka to artysta odkrywany na nowo. Miał rozpoznawalny styl inspirowany ekspresjonizmem, art déco i sztuką ludową. Tworzył własny, pełen niezwykłych alegorii świat z metalu. Do dziś trudno odczytać prawdziwą symbolikę niektórych jego dzieł. Był jedną z postaci, która łączyła Wrocław z Sobótką obok takich nazwisk jak m.in.: Theodor von Gosen (rzeźbiarz/medalier; również upamiętniony w Sobótce przy ul. T. Kościuszki 9), Ernst May (architekt), Paul Barsch (poeta), Erich Bohn (adwokat) i in.

W 2015 roku Muzeum Narodowe we Wrocławiu poświęciło twórczości Vonki część wystawy, pn.: „Stwórcze ręce – sztuka metalu doby modernizmu we Wrocławiu”.

Przykładowe realizacje Jaroslava Vonki:
• wystrój wnętrz Ratusza i Piwnicy Świdnickiej we Wrocławiu
• dekoracje obiektów wrocławskich elektrowni wodnych na Odrze
• ozdobne kraty i detale budynków Politechniki Wrocławskiej, Poczty Głównej
• projekty wyposażenia kilku wrocławskich kościołów
• kraty budynku bankowego w Prudniku
• projekty w Berlinie
• liczne dzieła w wielu domach prywatnych i drobne przedmioty ozdobno-użytkowe